Geen erfgenaam, toch erfbelasting?

Dat deed zich voor bij een man die zijn partner als erfgenaam benoemde. Voor het geval zij vóór of tegelijk met de man zou overlijden, werd een stichting tot erfgenaam benoemd. Toen de man overleed was de relatie beëindigd, maar leefde zij nog. Was in deze situatie de benoeming van die stichting nog wel van toepassing? De halfzus en halfbroer van de overledene vonden van niet. En volgens de wet waren zij dan erfgenaam.

Daarover zijn de stichting en deze familieleden niet gaan procederen, maar hebben zij uiteindelijk een schikking getroffen. Die is in een vaststellingsovereenkomst opgenomen en daarin staat dat halfbroer en halfzus ieder een vijfde deel ontvangen in geld van het saldo van de nalatenschap, dus van wat overblijft aan vermogen na aftrek van de schulden. Dat ging voor ieder om ruim € 40.000,–.

Dat vond de belastingdienst interessant.

De stichting had vermoedelijk een vrijstelling van erfbelasting, want doorgaans worden in testamenten stichtingen tot erfgenaam benoemd die een algemeen nut beogende instelling zijn, een zogenaamde ANBI. Een stichting zonder ANBI-status zou 40% erfbelasting moeten betalen over het saldo en de meeste mensen vinden dat zoveel, dat ze kiezen voor zo’n ANBI. Maar hoe zat het met die betaling door de stichting aan de halfbroer en halfzus? Zijzelf vonden dat geen verkrijging uit erfrecht en wilden er geen erfbelasting over betalen. Daar dacht de belastingdienst anders over en de rechter gaf de fiscus gelijk. Dus de halfbroer en halfzus moesten betalen; niet zoveel als een stichting zonder ANBI-status, maar toch 30% na aftrek van de voor hen heel lage vrijstelling.